صدا چیست و چگونه تولید میشود ؟ صدا یکی از انواع انرژی است. طبق قانون پایستگی انرژی، انرژی نه به وجود می آید و نه از بین میرود بلکه از شکلی به شکل دیگر تبدیل میشود. بنابراین برای ایجاد صدا لازم است تا شکلی از انرژی را به شکل دیگر تبدیل کنیم. شکلی که به آن صدا میگویند.
در این مقاله خواهیم آموخت:
- صدا چیست و چگونه تولید میشود
- چگونه در فضا حرکت میکند
- فرکانس چیست
- تن صدا چیست
صدا چیست و چگونه تولید میشود ؟
گوش های ما دارای استخوان هایی هستند که ارتعاشات یا لرزش های موجود در امواج هوا را دریافت و آن را به مغز میفرستند. مغز نیز این لرزش ها را دریافت و به صورت صدا ادراک میکند.
صدا، همان لرزش یا ارتعاش است
وقتی قطره ای آب داخل ظرف آبی می افتد، امواجی روی سطح آب ایجاد شده و به اطراف پراکنده میشود. امواج صوت نیز همینگونه ایجاد میشوند و حرکت میکنند. یعنی برای ایجا صداها لازم است تا جسمی به جسم دیگر برخورد کند، به طوری که جسم دیگر را به لرزه یا ارتعاش درآورد. مانند زمانی که هوای بازدم به تارهای صوتی انسان برخورد میکند و آن ها را به ارتعاش در می آورد. این لرزش یا ارتعاش از همه طرف به صورت امواجی در هوا پراکنده میشود و اگر گوشی سر راهش قرار گیرد آن را دریافت و ادراک میکند.
فرکانس صدا چیست ؟
تعداد تکرار لرزش ها یا ارتعاشات در واحد زمان هر چه بیشتر باشد، فرکانس یا بسامد صدا بیشتر است. فرکانس هر چه بیشتر باشد صدا به صورت زیرتر یا نازک تر به گوش میرسد. هر چه تعداد دفعات لرزش در واحد زمان کمتر باشد فرکانس کمتر است و صدای کلفت و بمی به ایجاد میشود.
فرکانس زیاد=صدای نازک
فرکانس کم= صدای کلفت
برای درک بهتر این قضیه یک سیم ساز را در نظر بگیرید. وقتی به آن ضربه میزنید سیم به لرزه در می آید و همین لرزه است که صدای ساز را تولید میکند. اگر با دست دیگر خود یکی از پرده های ساز را بگیرید، صدای ساز نازک تر میشود. زیرا طول سیم در حال ارتعاش کمتر میشود و تعداد دفعات لرزش آن در واحد زمان بیشتر شده و صدای زیرتری تولید میکند. حال اگر دست خود را برداریم تا سیم رها شود و طول در حال لرزشش افزایش یابد صدایمان بمتر میشود زیرا طول سیم در حال لرزش بلندتر شده و تعداد نوسان کمتری در واحد زمان خواهد داشت
فرکانس صدای انسان
تارهای صوتی انسان نیز همانند سیم های ساز هستند. با این تفاوت که ضربه این که آنها را به ارتعاش در می آورد با دست وارد نمیشود بلکه با فشار هوا ایجاد میشود. هوای بازدم به تارهای صوتی برخورد کرده و آنها را میلرزاند و تولید صدا میکند. انسان قادر است طول تارهای صوتی خود را کم و زیاد کند و به همین طریق میتواند فرکانس صدای خود را کم و زیاد کند.
همانطور که گفته شد هرچه طول سیم ساز یا تار صوتی انسان بلندتر باشد، تعداد نوسان کمتری در واحد زمان خواهیم داشت و در نتیجه صدایمان کلفت تر خواهد بود. برعکس اگر بخواهیم صدای خود را زیر یا نازک کنیم لازم است تا تارهای صوتی خود را منقبض کنیم تا طول آنها کم، تعداد نوسان آنها زیاد و صدا نازک تر شود.
گوش انسان چه فرکانسهایی را میشوند؟
جالب است بدانید که اگر فرکانس هایی که در موردشان صحبت کردیم از حدی کمتر یا بیشتر بشوند، گوش انسان دیگر قادر به شنیدن آنها نیست. برخی جانوران میتوانند فرکانسهای کمتر یا بیشتری را درک کنند اما گوش انسان از فرکانس بیست هرتز کمتر و از فرکانس بیست هزار هرتز بیشتر را نمیشوند.
جهان پر از صداهایی است که ما نمیشنویم
جهت حرکت صدا
جهت حرکت امواج صوت مانند امواج آب که فقط روی سطح حرکت میکنند نیست. امواج صوت در تمام جهات حرکت میکنند. اگر شکل حرکت امواج آب را دایره ای در نظر بگیریم، شکل حرکت امواج صوت به صورت کره ای خواهد بود.
هر مانعی که بر سر راه صدایی قرار گیرد، باعث اختلال در عبور امواج میشود. مثلا در مورد انسان با اینکه صدا در همه اطراف او پخش میشود اما اگر جلوی دهان او بایستیم صدا قوی تر از زمانی است که پشت سر او قرار گرفته ایم میشنویم زیرا سر او تا حدودی نقش حایل میان صدای او و گوش ما را ایفا میکند. هر چیزی که بتواند امواج را به خود جذب کند میتواند حرکت صدا را متوقف کند. برای مثال پنل هایی که در دیوار استودیو کار میگذارند برای این است که صدا را جذب کند تا منعکس نشود و دوباره به میکروفون بر نگردد.
صدا در اثر برخورد با اجسام تغییر جهت میدهد. مثلا اگر روبروی دیواری بلند بایستید و داد بزنید، صدا بعد از برخورد به دیوار برگشته و به گوش شما میرسد. به این اتفاق پژواک میگویند. از همین پژواک میتوان در فن بیان برای طنین دار کردن صدا استفاده کرد.(صدا داخل در کاسه سر منعکس میشود). و این حالت زنگ زیبایی را در صدای انسان پدید می آورد.
تن صدا چیست ؟
حتما شنیده اید که درباره شخصی صحبت میشود و گفته میشود تن صدایش بسیار جذاب است. با توصیفاتی که درباره صدا شد آیا میتوانید بگویید که تن صدا چیست ؟ برخورد هوا با تارهای صوتی در حنجره، لرزش تارهای صوتی، انعکاس صدا در اثر برخورد آن با دیواره های جمجمه و مجاری تنفسی، همه با هم تن صدای شخص را میسازند. بنابراین اگر فکر میکنید که حنجره خیلی خوبی ندارید شاید بتوانید تن صدای خوبی با انعکاس مناسب صدا در بدن خود بیابید. به این کار در خوانندگی صداسازی میگویند.
صدای خود را بسازید
میتوان حنجره را پرورش داد و طرز انعکاس صدا در مجاری بدن را آموخت. خواننده ها، بازیگر ها ، گوینده ها و … همین کار را میکنند. آنها با انجام تمریناتی 3 چیز را قوی میکنند تا در نتیجه صدایشان قوی شود
- تنفس: هرچه نفس قوی تر باشد انرژی بیشتری به تارهایی صوتی برخورد کرده و به صدا تبدیل میشود
- حنجره: قابلیت ارتعاش تارهای صوتی باید افزایش یابد تا صداهای قوی تری تولید شد
- طنین: صدا باید در درون بدن منعکس شود تا خوش طنین گردد.
برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به تقویت صدای خود میتوانید به آموزش های زیر مراجعه فرمایید
پیروز باشید
نظرات خود را با ما در میان بگذارید
با تشکر
کتاب خان