خودشناسی یعنی تمام ویژگی ها و امکانات خود را بشناسیم و طرز استفاده از آنها را بیاموزیم. علم خود شناسی برای افراد زیر فواید زیادی دارد:
- کسانی که دچار اضطراب و پریشانی هستند
- کسانی که نمیدانند چه کار یا شغلی برایشان مناسب است
- کسانی که نمیدانند به چه چیزی علاقه دارند
- کسانی که زندگی خود را مانند یک راز میبیند و به دنبال کشف این راز هستند.
تعریف خودشناسی
خودشناسی به کلیه اقداماتی گفته میشود که به منظور شناخت “خود” ، به کار میرود. معنای “خود” بعد از سپری کردن دوره کامل خود شناسی برای شما آشکار خواهد شد. پس لطفا تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید و در انتها ما را از نظرات ارزشمند خود بهره مند سازید.
“خود” معنایی ژرف دارد
ژرفای واژه “خود” ما را به درون دنیایی بزرگ میکشد. شاید به همین دلیل است که باید خود را بشناسیم. زیرا ما از وجود دنیایی بسیار بزرگتر از آنچه میپنداریم در درون خود بی خبریم!
مراحل خودشناسی
ابزار شناخت
شناخت به معنی کسب اطلاعات و ادراک این اطلاعات است. بنابراین برای شناختن لازم است تا اطلاعات کسب کنیم. انسان ها از راه های زیر اطلاعات کسب میکنند:
- دیدن (چشم)
- شنیدن(گوش)
- بوییدن(بینی)
- لمس کردن(پوست)
- چشیدن(زبان)
اینها حواس پنجگانه انسان هستند. تمام اطلاعات ورودی ما از این 5 طریق به دست می آیند. ممکن است از راه های دیگری نیز مانند حس ششم اطلاعات کسب شوند اما فعلا از آنها بی خبریم. شاید بعد از اینکه به خودشناسی رسیدیم ، راه های دیگری کشف کنیم اما فعلا همین ابزار را در اختیار داریم، پس با همین ابزار هم شروع میکنیم!
فرایند شناخت
اولین اطلاعات راجع به خودمان را میتوانیم با نگاه کردن به آینه یا نگاه کردن به همنوعان خود به دست بیاوریم. چشمان ما وقتی به دیگران و تصویر خودمان مینگریم، شکل ظاهری ما را به عنوان یک انسان درک میکنند. سپس نام انسان را به هرکس که ظاهری این چنین داشته باشد، اطلاق میکنیم.
برای شناخت تفکر لازم است
آنچه درون ذهن ما اتفاق می افتد، فرایند شناخت یا ادراک است. اگر قرار است به خودشناسی برسیم، باید به آنچه درون ذهن ما اتفاق می افتد، بسیار دقیق شویم.
سرنخ های خودشناسی
میتوانیم در میان آنچه میبینیم و آنچه میشنویم سر نخ های فراوانی برای پی بردن به آنچه هستیم بیابیم. برای مثال اگر میبینیم که هر ماه، هلال ماه نو متولد میشود، سیر تکامل خود را در 14 شب طی میکند، ماه شب 14 میشود و دوباره کم تر و کمتر میشود تا به یک هلال تبدیل میشود و سپس ناپدید میشود و چند روز بعد دوباره ماه بعدی متولد میشود، میتوانیم این نتیجه را درباره خود بگیریم که ما نیز چنین الگویی داریم.
اگر با چشم و گوش خود الگوهایی در جهان هستی تشخیص دهید که در تمام جهان وجود دارند. مثل مرگ و زندگی! میتوانید نتیجه بگیرید که این الگو در درون شما نیز وجود دارد. زیرا شما نیز بخشی از همین جهان هستید و از قوانین همین جهان تبعیت میکنید.
الگوی جهان الگوی من است
الگوی مرگ و زندگی الگویی است که هیچ کس در آن تردید ندارد. اما الگوی تولد دوباره نیز در جهان وجود دارد. این الگو نشان میدهد که مرگ و تولد دوباره بیش از یکبار اتفاق می افتد. بنابراین این ظن را به خود میبریم که:
نکند من هم بعد از مرگ دوباره زنده میشوم
این نتیجه گیری اولین نتیجه ای است که در خودشناسی باید بگیریم. زیرا تمام تصمیمات ما بعد از این، بر این اساس خواهد بود. هیچ تصمیمی که فقط همین زندگی را در نظر بگیرد، تصمیم عاقلانه ای نیست. بلکه باید تمام سیر تکامل خود را در نظر بگیریم و بر اساس آن تصمیم گیری کنیم.
بخوانید: من که هستم
موانع خودشناسی
همانطور که گفتیم انسان اطلاعات را از چشم و گوش و … خود کسب میکند. چیزی درباره کسانی که خود را به ندیدن یا نشندین زده اند شنیده اید؟ موانع خود شناسی در درون خود ما است. در ذهن ما !
انکار اولین مانع خود شناسی است
انکار(کتمان، کفر) همگی به یک معنا و به معنای پوشاندن حقیقت هستند. اگر ذهن شما حقیقتی را درک کند، اما آن را به دلیل منافع دنیا انکار کند، شما دچار فرایند کتمان یا کفر شده اید. کتمان اجازه نمیدهد واقعیت وجود خود را ببینید. کتمان اجازه نمیدهد خود را کامل ببینید، منافع خود را کامل ببینید؛ و بنابراین تصمیماتی خواهید گرفت که فقط ممکن است تا لحظه پیری و مرگ تصمیمات درستی باشند اما بعد از آن… بعد از آن شما با آنچه کتمانش میکردید روبرو خواهید شد.
بنابراین برای جلوگیری از غافلگیری بهتر است فهم آنچه هستید را به لحظه مرگ موکول نکنید. زیرا ممکن است اقداماتی در زندگی نیاز باشد تا شما را برای آن لحظه و همچنین برای بعد از آن، مجهز و آماده کند.
بخوانید: خود سازی
هدف از خودشناسی
هدف از خودشناسی بر خلاف آنچه در ابتدا به نظر میرسد، آینده نگری نیست. هدفش موکول کردن لذت امروز به فردا نیست! بلکه هدف از خود شناسی، شناخت لحظه است! لحظه شما! لحظه ای که اگر آن را دریابید، راضی، آرام و لذت مند خواهید شد. پر از لذت حضور در لحظه خواهید شد. لحظه ای در وجود شما هست که جدا از همه نگرانی ها است. ورای همه مشکلات است. شما در آن لحظه آنقدر بزرگتر از گرفتاریهای دنیا هستید که نمی بینید شان. گویی هرگز وجود نداشته اند.
زندگی آب تنی در حوضچه اکنون است
هدف از خودشناسی دریافتن لحظه ای است، که انسان در آن لحظه موجود دیگری است. موجودی که نه ترس از آینده دارد و نه غم گذشته. آیا باور میکنید که چنین موجودی در وجود شما باشد؟ زیرا خود را نمیشناسید. تمام کسانی که لحظه را دریافته اند مانند حافظ، مولانا و … از آن سخن گفته اند و هرکدام نامی بر آن گذاشته اند. لحظه “وصل” نامی است که حافظ بر آن نهاده است
وصل خورشید به شب پره اعمی نرسد که در آن آینه صاحب نظران حیرانند
اعمی یعنی کور! شما هم اگر وصل میخواهید باید انکار را کنار بگذارید. انکار مانند پرده چشمان شما است. چشمان خود را باز کنید، به آینه بنگرید و خود را ببینید. مطمئن باشید از دیدن خود حیران خواهید شد!
اگر از آن دسته از افرادی هستید که این لحظه را در زندگی خود تجربه کرده اید، تجربه خود را به اشتراک بگذارید. در پایین این برگه ها خوشحال میشویم نظرات ارزشمند شما را بخوانیم و استفاده کنیم.
با تشکر فروان