صدای بلند هم میتواند گوش را بنوازد و هم آزار دهد. این بستگی به شما دارد که چگونه صدای خود را بلند کنید که کسی آزار نبیند و در عین صدای شما را به خوبی بشنود و لذت هم ببرد. تکنیک های فن بیان در این مسیر کمک شایانی به شما خواهند کرد تا بتوانید صدای خود را هم در زمان مناسب و هم به طرز مناسبی بالا ببرید
چه زمانی صدا را بلند کنیم؟
استفاده از صدای بلند در لابلای صداهای نه چندان بلند زیبایی خاصی به صدای شما میبخشد. این یک تکنیک مهم در فن بیان است که به آن برد صدا گفته میشود. زمان هایی وجود دارند که استفاده از صدای بلند توصیه میشود. این زمان ها عبارتند از:
- هنگامی که مخاطب، صدای شما را نمیشود
- هنگامی که شنونده در حال چرت زدن است
- هنگام تاکید
حالت اول برای افرادی اتفاق می افتد که خیلی آهسته صحبت میکنند و معمولا بعد از به پایان بردن جملاتشان، با این پاسخ روبرو میشوند:
جان؟؟؟ چی فرمودید؟؟؟
گاهی وقت ها هم که اصلا انگار نه انگار که حرف زده اید. سرشان را هم برنمیگردانند. در چنین مواقعی بهتر است با صدای بلند صحبت کنید. بلند صحبت کردن توانایی های جسمی میطلبد که با تمرین کردن به دست می آیند
با تمرین میتوان صدای بلند داشت
در ادامه تمرین ها را خواهیم آورد اما لازم دیگر استفاده های داشتن صدایی بلند را هم بدانیم. برای مثال هنگامی که شنونده حوصله شنیدن حرف های ما را ندارد و در حال چرت زدن است! این حالت زمانی دست میدهد که صدای گوینده برای شنونده خیلی یکنواخت باشد و این یکنواختی حالت خواب آلودگی را برای شنونده ایجاد میکند. بلند کردن گه گاه صدا به منظور بر هم زدن یکنواختی یکی از تکنیک های موثر فن بیان است.
همچنین میتوان برای تکید کردن از بلند کردن صدا استفاده کرد. گاهی کلمه ای را با صدایی بلندتر میگوییم که اهمیت آن را در گوش مخاطب پر رنگ جلوه دهیم. با دانستن تمام این موارد باید بیاموزیم که چگونه میتوانیم صدای خود را بلند کنیم بدون اینکه به کیفیت صدای ما خدشه ای وارد شود یا به گوش مخاطب آسیبی برسد!
چگونه صدا را بلند کنیم؟
لازم است بدانید که صدا دقیقا چیست تا بتوانید آن را بلند یا آهسته کنید. صدا در واقع ارتعاش ذرات هوا است که در اثر ارتعاش تارهای صوتی ایجاد شده است . ارتعاش تارهای صوتی نیز در نتیجه برخورد با فشار هوای بازدم به تارهای صوتی به وجود آمده است.
بیشتر بدانید: چگونگی تولید صدا
در نتیجه اگر بخواهیم صدای بلندتری داشته باشیم لازم است تا تارهای صوتی را شدیتر به ارتعاش(لرزش) درآوریم. این کار با افزایش فشار هوای بازدم امکان پذیر است. زیرا اگر هوا با فشار بیشتری به تارهای صوتی برخورد کند مسلم است که آنها را بیشتر بلرزاند و صدای بلندتری تولید کند.
تقویت تنفس
بنابراین تقویت تنفس اولین کاری است که برای داشتن صدای بلند باید انجام دهیم. تمرینات مختلفی برای تقویت تنفس وجود دارند. تنفس دیافراگمی نام شیوه ای است که در آن گوینده یا خواننده میتواند حجم زیادی از هوا را در هنگام خواندن یا صحبت کردن به کار بگیرد و صدای بلند تری ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: آموزش تنفس دیافراگمی
بنابراین لازم است تا تمرینات تنفسی را انجام دهید تا نفسات آماده یک اجرای قدرتمند با یک صدای بلند و رسا شود.
تقویت گوش
تشخیص میزان بلندی یا آهستگی مناسب به عهده گوش شما است. اگر صدای بلند آزار دهنده ای دارید و دائما و به صورت یکنواخت، یکسره با صدای بلند صحبت میکنید و دیگران این مطلب که صدایتان آزار دهنده است را به شما میگویند و شما خود متوجه این موضوع نیستید به این خاطر است که گوشتان تشخیص نمیدهد.
تربیت گوش هم یکی از مهارت هایی است که در فن بیان باید کسب کنید. مواظب باشید که این مهارت را دست کم نگیرید! چون ممکن است صدای بلند و آهسته را نتوانید خیلی خوب از هم تشخیص دهید و خودتان هم از این موضوع اطلاعی نداشته باشید. در این صورت هیچوقت پیشرفت نمیکنید.
صدای بلند و آهسته
صدای بلند و آهسته مانند یک طیف هستند. اگر یک سر طیف را صدای بلند و سر دیگر طیف را صدای آهسته در نظر بگیریم. گوش شما باید قادر باشد تا مقادیر مختلف این طیف که درجات مختلف بلندی و آهستگی صدا هستند تشخیص دهد و حنجره شما باید بتواند درجات مختلف صدا را اجرا کند. در این صورت خواهید توانست دائما میزان بلندی صدای خود را روی این طیف کم و زیاد کنید و از این طریق زیبایی خاصی به صدای خود بخشیده، آن را از یکنواختی خارج کنید.
تمرین
مرحله 1
یک متن از یک کتاب را به صورت زیر بخوانید و صدای خود را ضبط کنید.
جمله اول را با صدای آهسته بخوانید.
وقتی به نقطه رسیدید، صدای خود را بلند تر کنید و جمله بعدی را بخوانید.
سپس جمله سوم را با نهایت بلندی صدا بخوانید.(مواظب باشید صدایتان شبیه به جیغ و داد نشود)
به صدای ضبط شده خود گوش دهید.
3 صدا را با هم مقایسه کنید و ببینید آیا فرق چندانی با هم دارند؟
اگر گوش شما توانست تفاوت آشکاری بین صدای اول و دوم و سوم احساس کند یعنی شما توانسته اید سه درجه از درجات مختلف بلندی صدای خود را به اجرا در آورید. حال نوبت به مرحله دوم تمرین میرسد
مرحله 2
در این مرحله همان تمرین قبلی را انجام میدهیم با این تفاوت که صدا را در 6 مرحله بلند میکنیم. 6 جمله را پشت سر هم بخوانید و صدای خود را ضبط کنید. با دقت به صدای ضبط شده خود گوش دهید. این بار احتمالا خیلی از جملات را با صدای یکسان خوانده اید. با وجود اینکه سعی کرده اید صدای خود را بلند کنید اما صدایتان از یک حدی بلندتر نمیشود. اگر هم خیلی به خود فشار بیاورید شبیه به جیغ و داد میشود که اصلا قابل قبول نیست. نباید به گلوی خود فشار آورید بلکه باید از دیافراگم استفاده کنید(تمرین های تنفس دیافراگمی را همزمان انجام دهید)
همچنین بخوانید: چگونه صدا را تقویت کنیم
نتیجه گیری
در نهایت باید بتوانید بین صدای بلند و صدای آهسته خود نوعی تعادل ایجاد کنید. بایستی بتوانید هرگاه خواستید صدای خود را بلند کنید و هرگاه خواستید آهسته! این که چه وقت از صدایی بلند و چه وقت از صدایی آهسته استفاده کنید را گوش شما باید تشخیص دهد.
گوش مخاطب را بنوازید
توان نواختن گوش شنونده هنری است که در فن بیان آن را به خوبی خواهید آموخت: فن بیان را بیاموزید
میتوانید سوالات خود را از ما در پایین برگه بپرسید
با تشکر فراوان
کتاب خان