به نام خدا و با سلام به همه همراهان دوست داشتنی کتاب خان . در این مقاله خواهیم دانست که اگر بخواهیم کتاب صوتی بخوانیم و یا ضبط کنیم و یا بسازیم چه باید بکنیم؟ چگونه میتوانیم یک کتاب صوتی خوب، شنیدنی و زیبا تولید کنیم ؟
در صورت تمایل به دانلود دوره کامل تولید کتاب صوتی کلیک کنید
چگونه کتاب صوتی تولید کنیم
کتاب صوتی یکی از جذابترین پدیده هایی است که در عین حال میتواند بسیار مفید نیز باشد.
بعد از اختراع ضبط صوت احتمالا زمزمه های ساخت کتاب صوتی در سر افراد وجود داشته است.
ولی به هر حال این زمزمه ها امروز به واقعیت پیوسته است و ما میتوانیم کتاب ها را بشنویم.
ولی افرادی هم هستند مثل ما که علاوه بر شنیدن دلمان میخواهد کتاب ها را بخوانیم. با صدای بلند هم بخوانیم. صدایمان را ضبط کنیم و به گوش دیگران برسانیم. جملات اخیر احتمالا علت پیدایش کتاب های صوتی بوده است.
اما تولید کتاب صوتی دلیل دیگری هم دارد. و آن نیاز جامعه ما به کتاب صوتی است.
منظورم نیاز جامعه ما به کتاب نیست. آن که سر جای خود. منظورم نیاز جامعه دقیقا به کتاب صوتی است.
خیلی ها هیچوقت کتاب کاغذی نمیخوانند. اما کتاب صوتی گوش میدهند.
حوصله شان نمی آید یا به دلیل ظهور میکروفون و دوربین و فیلم و مدیا و رسانه ، آنها نیز مولتی مدیا شده اند. یعنی عادت کرده اند همه چیز را یا ببینند یا بشنوند. ذهنشان شفاعی شده است.
بنابراین این امر لزوم تولید کتاب صوتی فارسی را بسیار بالا میبرد.
البته در حال حاضر خوشبختانه تعداد خیلی زیادی از کتاب های فارسی، صوتی شده اند و خیلی ها جتی رایگان در دسترس علاقه مندان هستند اما بدبختانه خیلی بی کیفیت هستند.
یعنی باز هم شنونده حوصله اش نمی آید به آنها گوش دهد.
چگونه کتاب صوتی بخوانیم ؟
سر رفتن یا سر نرفتن حوصله شنونده ارتباط مستقیم با جذاب بودن یا نبودن خوانش گوینده دارد.
باید طوری کتاب صوتی را بخوانیم که حوصله شنونده نه تنها سر نرود بلکه به شنیدن ادامه کتاب ترغیب نیز بشود.
به طور کلی هر صدایی که از قوانین موسیقی تبعیت کند برای گوش جذاب است.
اگر صدای گوینده موسیقایی ( آهنگین ) باشد شنونده رغبت به شنیدن میکند.
تنها راه آهنگین کردن کلام فراگیری مهارت هایی است که به آنها فن بیان گفته میشود.
بنابراین اگر قصد داشته باشیم کتاب صوتی بخوانیم اول از همه باید فنون بیان را بیاموزیم.
فنون بیان به مهارت هایی گفته میشود که اگر به کارشان بگیریم صدای جذابتری خواهیم داشت.
مهمترین این مهارت ها عبارتند از:
- ریتم یا تمپو
- زیر و بمی یا ملودی
- تاکید یا آکسان
هر گوینده خوبی باید صدایش این سه ویژگی را داشته باشد.
این ویژگی ها در اثر تمرین و ممارست به دست می آیند.
بنابراین اگر قصد دارید یک کتاب صوتی زیبا بسازید اول از همه روی ویژگی های صدایتان کار کنید.
چگونه کتاب صوتی ضبط کنیم ؟
باید گفت فقط خوانش خوب گوینده برای ضبط یک کتاب صوتی خوب کافی نیست و شاید لازم باشد خوانش کتاب با موسیقی و صداها و افکت های جذاب دیگر ترکیب ( میکس بشود).
کار ضبط و میکس صدا به کمک نرم افزارهای صدا امکان پذیر است.
نرم افزارهای زیادی برای ضبط و ادیت صدا وجود دارند که ما دو نمونه از آنها را به شما معرفی میکنیم.
- نرم افزار wave pad , mix pad
- نرم افزار adobe audition
نرم افزار wave pad , mix pad
نرم افزار wave pad audio editor یک نرم افزار ساده ساخت شرکت NCH software با امکان استفاده راحت است که هم به شما امکان ضبط و هم ادیت صدا را میدهد.
البته این نرم افزار امکان میکس صداها با هم را ندارد و برای میکس باید از نرم افزار دیگر همین شرکت با نام mix pad استفاده نمایید.
مزیت این نرم افزارها در حجم پایین و استفاده راحت از آن ها است.
این نرم افرارها را میتوانید به صورت رایگان ( کرک شده) از سایت های دانلود ایرانی دانلود کنید.
نرم افزار adobe audition
کار دیگری از شرکت معروف adobe که نرم افزار ویرایش عکس adobe photoshop آن نیز بسیار مشهور است.
شرکت adobe برای ویرایش صدا نرم افزار adobe audition را طراحی کرده است..
این نرم افزار حجم بیشتری نسبت به نرم افزارهای شرکت NCH دارد و البته امکانات بیشتری و فضای زیباتری هم برای کاربر فراهم میکند.
از جمله مزیت های این نرم افزار این است که برای میکس صدا لازم نیست از نرم افزار دیگری استفاده کنید و همه کارهایتان را میتوانید روی یک پنل انجام دهید.
ضبط و ادیت صدا
با نرم افزارهایی که معرفی شد هم میتوانید صدایتان را ضبط و هم ادیت و هم با صداهای دیگر میکس کنید.
ما کار با نرم افزار adobe auditon را با هم مرور میکنیم
برای شروع ضبط میتوانید وارد نرم افزار شده و دکمه قرمز رنگ پایین صفحه را فشرده (یا shift+space) ، اسمی برای فایل خود انتخاب کرده و ok کنید و ضبط آغاز میشود:
برای آغاز ضبط همچنین میتوانید گزینه file(گوشه سمت چپ بالا) را انتخاب، گزینه new را بزنید، audio file را انتخاب و اسمی برایش برگزینید، اوکی کنید و سپس دکمه قرمز رنگ پایین را فشرده و ضبط را آغاز کنید.
هرجا که اشتباه شد دکمه space را فشرده جمله اشتباه را با موس انتخاب و delete کنید و دوباره دکمه قرمز برای ضبط را فشار داده و جمله را از اول بخوانید.
ادیت فایل بعد از ضبط
البته شما میتوانید ضبط صدا را به صورت جداگانه با موبایل ، میکروفون یا ضبط صوتتان انجام دهید و سپس فایل ضبط شده را از طریق مسیر file و سپس open انتخاب کنید و روی نرم افزار آورده و آنجا ادیتش کنید.
علت اینکه شما اغلب به ادیت صدا نیاز پیدا میکنید تپق هایی است که معمولا در کار میزنید که البته طبیعی است.
باید تپق ها و صداهای اضافی را از صدای اصلی با کمک این نرم افزار حذف کنید.
در این صورت بهتر است بعد از هر تپق حدود 5 ثانیه مکث کنید و سپس جمله را دوباره بخوانید.
این مکث 5 ثانیه ای بعدا در ادیت صدا به شما کمک زیادی میکند. چون کمک میکند جای تپق را تشخیص دهید.
برای مثال من قبلا یک صدا با موبایل خود ضبط کردم و سپس آن را با کابل به لپ تاپ منتقل کردم و با نرم افزار adobe audition بازش کردم.
این نمودار صدای من است:
5 ثانیه صبری که بعد از تپق زدن کردم 3 جا روی نمودار صدا به صورت فضاهای خالی نمایش داده میشوند.
حالا من میتوانم با نگاه کردن به نمودار صدای خودم به راحتی تشخیص دهم که جای تپق های من کجاست؟
جای تپق ها قبل از این فضاهای خالی است.
بنابراین به سراغ این نقاط میروم، جملات دارای تپق را با کلیک چپ موس انتخاب میکنم روی آن کلیک راست کرده و گزینه delete را میزنم.( یا از دکمه delete کیبورد استفاده میکنم):
این کار را برای هر 3 تپق تکرار میکنم.
به همین راحتی میتوانیم تپق ها و اشتباهات را از صدای خودمان حذف کنیم.
گرفتن نویز صدا
اگر احساس کردیم صوت ما دارای نویز یا صدای هواست باید آن را حذف کنیم.
نرم افزار adobe auditon چندین گزینه نویز گیری در اختیار ما قرار میدهد.
که یکی از آنها را برایتان شرح میدهم:
- ابتدا قسمتی از فایل صوتی را که هیچ حرفی در آن نمیزنید انتخاب کنید ( حدود 4، 5 ثانیه کافی است)
- میخواهیم این قسمت از صدا را به عنوان نمونه نویز به نرم افزار بدهیم تا تشخیصش دهد.
- همیشه سعی کنید چند ثانیه ای از ضبط سکوت کنید تا این نمونه در اختیارتان باشد
- اگر هم قبلا چنین نکردید از لابه لای جملات ترجیحا قسمت های بدون صدای نفس قسمتی را انتخاب کنید:
این صدای نویز است.
سپس روی این قسمت راست کلیک کرده و گزینه Capture Noise Print ( یا shift+p) را بزنید.
حال کل فایل صوتی را انتخاب کنید (Ctrl+A ) ، در تب بالایی نرم افزار روی گزینه Effects کلیک کنید. گزینه Noise Reduction/Restoraition را انتخاب و سپس در فایل کشویی باز شده گزینه Noise Reduction Process را بزنید.
در پنجره ای که ظاهر میشود apply را بزنید.
ملاحظه خواهید نمود که نرم افزار صدای نویز را حذف میکند.
میکس صدا
حال که یک صدای تر و تمیز و بدون تپق و نویز ساختیم شاید بخواهیم آن را با موسیقی جذابتر نیز بکنیم.
نرم افزار adobe audition این امکان را نیز برای ما فراهم کرده است.
برای این منظور روی گزینه File در گوشه بالا سمت چپ نرم افزار کلیک کرده و گزینه New را زده و در منوی کشویی باز شده گزینه Multitrack session را انتخاب میکنیم.
سپس در پنجره ظاهر شده یک اسم و یک محل برای ذخیره پروژه میکس خود انتخاب میکنیم و ok را میزنیم
بعد از ok کردن چنین پنجره ای برای ما نمایان میشود که میز کار ما محسوب میشود:
حال میتوانیم صدای خود و هر آهنگ، افکت یا فایل صوتی دیگری را روی این پنل با هم میکس کنیم.
برای این منظور ابتدا موسیقی یا افکت مورد نظر را از طریق مسیر File و Open انتخاب میکنیم.
موسیقی ما بعد باز شدن روی قسمت مربعی شکل بالا سمت چپ قرار میگیرد.
فایل صدای ضبط شده ما که قبلا ادیت و نویزش را گرفتیم هم در همان قسمت است.
دوباره روی پروژه multitrack خود که من نام “میکس کتاب صوتی من” را روی آن گذاشته ام دوبار کلیک میکنیم تا میز کار ما ظاهر شود.
حال هر کدام از فایل ها را با کلیک موس گرفته و میکشیم و هر کدام را روی یکی از کانال های multitrack می اندازیم.
جای صداها را میتوانید با موس تنظیم کنید.
نکاتی که باید هنگام میکس رعایت کنید
سعی کنید ریتم موسیقی را با ریتم گفتار خود هماهنگ کنید.
همچنین میتوانید صدای موسیقی را کم یا زیاد کنید. مثلا بعضی جاها که لازم میدانید صدای موسیقی بالا ببریدد و بعضی جاها پایین.
با جابجا کردن خطوط زرد رنگ که روی صداها هستند میتوانید این کار را انجام دهید
اگر هم فقط میخواهید مثلا صدای موسیقی به تدریج کم یا زیاد شود بهتر است در خطوط زردرنگ یک شیب ایجاد کنید.
به این ترتیب که روی آن از جایی که میخواهید صدا کم شود با کلیک یک نقطه ایجاد کنید. و با یک کلیک دیگر یک نقطه دیگر ایجاد و نقطه دوم را به سمت بالا یا پایین بکشید تا صدا به تدریج کم یا زیاد شود.
اگر هم بخواهید کل صدای یک قطعه را بالا ببرید هیچ نقطه ای روی خطوط زرد رنگ ایجاد نکنید و کل خط را با موس گرفته و بالا یا پایین ببرید.
در نهایت باید بتوانید صداهای مختللف مانند صدای خودتان، صدای موسیقی، صدای قدم زدن یا صدای باران و پرندگان و هر صدای دیگری که در کتاب صوتی شما نقش دارد را در کنار یکدیگر به گونه ای جذاب بچینید. به نمونه زیر که حاصل چینش صداهای مختلف در کنار هم است دقت کنید:
صدای وسط صدای گوینده و صداهای پیرامون آن، موسیقی و افکت های صوتی مختلف هستند. این عکس قسمتی از پروژه میکس کتاب صوتی جذاب قلعه حیوانات است که با هم میشنویم؛ این کار نمونه خوبی از ترکیب صداهای مختلف با هم است. اکثر صداها و افکت های صوتی به کار رفته در این کتاب صوتی از سایت freesound.org دانلود شده اند. شما نیز میتوانید از صداها، افکت ها و موزیک های این سایت ارزشمند استفاده کنید:
خب تا اینجا آموختیم که برای ضبط و تولید یک کتاب صوتی چگونه باید عمل کنیم . نکته دیگر اینکه:
فن بیان را جدی بگیرید
نکته ای که در ابتدا بدان اشاره شد و برای تاکید دوباره عنوانش میکنیم فراگیری تکنیکهای گویندگی است.
صدای ما باید به زیبایی موسیقی که روی آن میکس میکنیم نقش آفرینی کند
باید به خوبی بیاموزیم که چگونه یک کتاب را بخوانیم تا بتوانیم یک کتاب صوتی خوب تولید کنیم .
لازمه یک گوینده خوب شدن یک صدای خوب داشتن نیست بلکه تکنیک های فن بیان را آموختن است.
هیچ یک از کسانی که در عرصه بیان، گویندگی، بازیگری، تولید کتاب صوتی و … موفق بوده اند فقط به خاطر خوش صدا بودن موفق نشده اند.
بلکه آنها سال های زیادی را صرف آموختن فنون بیان کرده اند.
شما نیز اگر به کار کتاب صوتی علاقه دارید لازم است تا از همین امروز به یادگیری فن بیان و گویندگی بپردازید.
البته آموزش فن بیان در این مقاله نمیگنجد.
به همین منظور مقاله ای جداگانه برای شما عزیزان تهیه شده است تا بتوانید فنون بیان را با آن تمرین کنید.
برای آموزش فن بیان این مقاله را مطالعه فرمایید.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم به این سوال که چگونه میتوانیم یک کتاب صوتی خوب تولید کنیم ، پاسخ دهیم.
با کمک مقاله فن بیان یاد خواهیم گرفت که چگونه یک کتاب صوتی را خوب بخوانیم .
با کمک نرم افزار adobe audition آموختیم که چگونه یک کتاب صوتی را ضبط کنیم .
آموختیم چگونه با میکس موسیقی میتوانیم کتاب صوتی خود را جذاب کنیم.
شما نیزمیتوانید کارهای زیبایی بسازید،
کارهای خود را برای ما ارسال کنید
با تشکر از وقتی که گذاشتید
تا بعد خدانگهدار
دوستار شما کتاب خان